All the candidates qualified on the basis of the result of the written part of the Engineering Services Examination, 2013 are requested to fill the detailed application form (DAF) online.
How to Apply: Candidates can apply online by using the website http://www.upsc.gov.in and the candidates are required to take the print out of the finally submitted online detailed application form and sign on each page and submit it along with certificates duly attested and Summary Sheet to
The Under Secretary (E.VII),
Union Public Service Commission,
Dholpur House,
Shahjahan Road,
New Delhi-110069.
Important Dates:
How to Apply: Candidates can apply online by using the website http://www.upsc.gov.in and the candidates are required to take the print out of the finally submitted online detailed application form and sign on each page and submit it along with certificates duly attested and Summary Sheet to
The Under Secretary (E.VII),
Union Public Service Commission,
Dholpur House,
Shahjahan Road,
New Delhi-110069.
Important Dates:
- Closing date of online registration 25/11/2013
- Last date for submission of hard copy of the application 29/11/2013
http://upscdaf.nic.in/DAF/daf_ese_2013/Instructions.pdf
All the candidates qualified on the basis of the result of the written part of the
A. Candidates are advised to read carefully the Rules of the Engineering Services Examination, 2013, which include
conditions of eligibility etc. as published in the Gazette of India, dated 6th April, 2013
Engineering Services Exam, 2013
are requested to fill the Detailed Application Form (DAF) ONLINE.
B. Read the following instructions before filling up the online Detailed Application Form.
1. HOW TO APPLY:
a. Candidates must apply Online by using the website http://www.upsc.gov.in. The Online Detailed Application Form
can be filled from 13-11-2013 to 25-11-2013 till 11.59 PM after which the link will be disabled.
b. Candidates should ensure that all columns of the Online Detailed Application Form are filled in correctly. No
correspondence will be entertained by the Commission from candidates to change any of the entries made in the
Detailed Application Form.
2. LAST DATE FOR RECEIPT OF PRINTED COPY OF ONLINE DETAILED APPLICATION:
a. Candidates are required to take the print out of the Finally Submitted online Detailed Application Form and sign
on each page and submit it to the Commission along with certificates duly attested and Summary Sheet.
The last date for receiving printed copy of online Detailed Application along with enclosures/certificates and
Summary Sheet is 29-11-2013 (5:00 PM). The envelope containing the printed copy of the Online Detailed Application
Form should be superscribed with “Detailed Application for Engineering Services Examination, 2013” and must reach
the Under Secretary (E.VII), Union Public Service Commission, Dholpur House, Shahjahan Road, New Delhi – 110069 on
or before the date specified above.
b. Detailed Application Form can also be delivered at Union Public Service Commission counter by hand on or before
the date specified above. The Commission will not be responsible for the applications delivered to any other
functionary of the Commission.
1. Please log on to the website
Guidelines for filling the online Detailed Application Form (DAF) for Engineering Services Examination, 2013
www.upsc.gov.in and click on the link “Detailed Application Form for Engineering
Services Examination, 2013”.
2. Candidate who wish to apply for Engineering Services Examination, 2013 have to first get themselves registered
before filling up the Online Detailed Application Form(DAF) at the website www.upsc.gov.in
3. Please register yourself by clicking appropriately on the link provided below the “login” button.
4. On the registration module, provide your Name (as recorded in the matriculation/secondary examination
certificate), Roll Number (in six digit format) and Date of Birth (as recorded in the matriculation/secondary
examination certificate).
5. Provide your e-mail address and re-enter your e-mail address.
6. Enter the random number which is appearing on the screen and click the submit button.
NB: (a) All the field are compulsory to fill in.
(b) Please ensure that you provide a valid and an active e-mail address in the e-mail address field as your password
for filling up the application form shall be e-mailed to you on the e-mail address provided by you. Invalid or inactive
e-mail address may prevent you from smooth completion of submission of online Detailed Application Form.
7. After clicking the submission button, you will get a message on your screen, clearly mentioning your Name and email
that you have been registered and your password has been sent to your e-mail address. Please note down
your password.
8. Now log in to your e-mail account and note down your password which has been sent to you by the Commission
and again go back to the website (www.upsc.gov.in) and log in into the Login module with your Roll Number (six
digit number) along with the password.
9. Online DAF has seven modules as indicated above, namely- Personal, Educational Information, Parental
Information, Employment Information, service references and Final Submission.
10. Candidates are required to fill all the modules completely before finally submitting the form ONLINE, using the
Final Submission Module.
11. Candidates should save each module after completing the same. However, candidates will have the option to make
changes in any module before final submission of DAF. Once Final Submission has been made, then no change will
be possible Online.
12. Candidates are required to take the print out of the Finally Submitted online Detailed Application Form and sign on
each page and submit it to the Commission along with certificates duly attested. This application along with
documents/enclosures should be submitted to the commission positively by 29-11-2013 (5:00 PM).
13. Candidates are not supposed to print the PREVIEW OF APPLICATION. In case the candidates submit print copy of
PREVIEW OF APPLICATION, his candidature is liable to be rejected.
14. Candidates may note that some of the fields namely Candidate's name, Date of Birth, Father's name, Mother's
name etc. have been pre-populated using the information provided by the candidate at the time of filling up the
Common Application Form. Such fields will appear grayed out and cannot be changed by the candidate. However,
if a Candidate notes any error / discrepancy in these fields, he may make a separate detailed representation to the
Commission including all relevant documents, in support of his claim. The representation may be sent along with
the filled up hard copy of the Detailed Application Form. The Commission will decide each such case on merit and
its decision in such cases shall be final.
2
Union Public Service Commission
ENGINEERING SERVICES EXAMINATION, 2013
Instructions to Candidates for filling in the
ApplicationForm
1. The candidates should read these instructions
carefully before filling in the application form.
2. Candidates must use only International form of
Indian numerals in filling in the application form, e.g.
1, 2, 3, 4, 5, 6 etc. They should take special care that the
entries made in the application form should be clear and
legible. In case there are any illegible or misleading
entries, the candidates will be responsible for the
confusion and the ambiguity caused in interpreting such
entries. Corrections, if any, should be legible and attested
by the candidates.
3. Candidates are required to specify clearly in
Column 11 of the application form the Services/Posts for
which they wish to be considered in order of preference.
They are advised to indicate as many preferences as they
wish to, so that having regard to the rank in the order of
merit, due consideration can be given to their preferences
when making appointment.
N.B. (i)—Departmental candidates admitted to the
examination under age relaxation vide Rule 5(b) may give
their preferences for the Services/Posts in other Ministries/
Departments also.
N.B. (ii)—Candidates admitted to the examination
under the proviso to Rule 6 will be considered only for the
posts mentioned in the said proviso, and their preference
for other Services and Posts, if any, will be ignored.
N.B. (iii)—No request for addition/alteration in the
preferences indicated by a candidate in his/her application
will be entertained by the Commission.
N.B. (iv)—Candidates are also advised that the
hard copy of the DAF to be submitted by them should
preferably be printed on A4 size paper.
4. The information earlier given by the candidates
in the simplified application form for the Examination will
be cross-checked with the information given by them in
this application form. If there are any serious discrepancies,
their candidature will be cancelled.
5. The candidates should paste a recent passport size
photograph in the space provided for it in the application
form. The photograph should be duly attested by a Gazetted
Officer/Principal of the College/Institution last attended.
6. A candidate who claims to belong to one of
the Scheduled Castes, the Schedule Tribes or the
Other Backward Classes should submit in support
of his claim an at tested/cer t i fied copy of the
certificate in the form given in Appendix-I from
the District Officer or the Sub-Divisional Officer
or any other officer as indicated in Appendix-I of
the district in which his/her parents (or surviving parent)
ordinarily reside. Such an officer should have been designated
by the State Government concerned as competent to issue such a
certificate. If both his/her parents are dead, the officer
signing the certificate should be of the district in which the
candidate himself/herself ordinarily resides otherwise than
for the purpose of his/her own education.
7. Acandidate must submit alongwith his/her application
attested/certified copy of a certificate showing his/her
educational qualification prescribed in para 3(III) of the Notice
for the Examination published in the Employment News dated
6th April, 2013 and in Rule 6 of the Rules for the Examination
published in the Gazette of India dated 6th April, 2013. The
certificate submitted must be one issued by the authority (i.e.
University or other examining body) awarding the particular
qualification.
8. A candidate must enclose with his/her application an
attested/certified copy of certificate of age (indicating his/
her date of birth). The date of birth accepted by the Commission
is that entered in the Matriculation or Secondary School
Leaving Certificate or in a certificate recognised by an Indian
University as equivalent to Matriculation or in an extract from
a Register of Matriculates maintained by a University and that
extract must be certified by the proper authority of the
University. A candidate who has passed the Higher Secondary
Examination or an equivalent Examination may submit an
attested/certified copy of the Higher Secondary Examination
certificate or an equivalent certificate.
No other document relating to age like horoscopes,
affidavits, birth extracts from Municipal Corporation, Service
Records and the like, will be accepted.
The expression Matriculation/Higher Secondary
Examination certificate in this part of the instruction includes
the alternative certificate mentioned above.
Sometimes the Matriculation/Higher Secondary
Examination Certificate does not show the date of birth or
only shows the age by completed years or completed years
and months. In such cases a candidate must send in addition to
the Matriculation/Higher Secondary Examination Certificate
an attested/certified copy of the certificate from the
Headmaster/Principal of the Institution from where he/she
passed the Matriculation/Higher Secondary Examination
showing date of his/her birth or his/her exact age as recorded
in the Admission Register of the Institution.
Candidates are warned that unless complete proof
of age as laid down in these instructions is sent with the
application, the candidature of the candidate will be
rejected.
Note 1: A candidate who holds a completed Secondary School
Certificate need submit an attested/certified copy of
the page containing entries relating to age only.
3
Note 2 : Candidates should note that only the date of birth as
recorded in the Matriculation/Higher Secondary
Examination Certicate or an equivalent certificate
on the date of submission of application will be accepted
by the Commission and no subsequent request
for its change will be considered or granted.
Note 3 : Candidates should also note that once date of birth
has been claimed by themand entered in the records
of the Commission for the purpose of admission
to an examination, no change will be allowed
subsequently or at a subsequent examination on any
ground whatsoever.
9 (i) A candidate claiming age-relaxation as a
domicile of the State of Jammu and Kashmir should
produce an attested/certified copy of a certificate from the
District Magistrate in the State of Jammu and Kashmir
within whose jurisdiction he/she had ordinarily resided or
from any other authority designated in that behalf by the
Government of Jammu and Kashmir to the effect that he/
she had ordinarily been domiciled in the State of Jammu
and Kashmir during the period from the 1st January, 1980
to the 31st day of December, 1989.
(ii) Acandidate disabled while in the Defence Services
claiming age concession should produce an attested/certified
copy of the certificate in the form given in Appendix -II,
from the Director General Resettlement, Ministry of
Defence to show that he/she was disabled while in the
Defence Services in operations during hostilities with any
foreign country or in a disturbed area and released as a
consequence thereof.
(iii) Ex-servicemen including Commissioned Officers
and ECOs/SSCOs claiming age concession should produce
an attested/certified copy of the certificate as applicable to
them, in the form given inAppendix-III, from the authorities
concerned.
(iv) A Government Servant claiming age concession
under rule 5(b) should submit a certificate in Original from
the Head of the Department/Office in the format given in
Appendix-IV.
10. A candidate claiming to belong to physically
disabled category shall be required to meet one or more of
the physical requirement/abilities, as laid down in Rule 19
of the Rules for the Engineering Services Examination, 2013,
for performing the duties in the concerned Services/Posts.
He/She must submit a certified copy of the certificate issued
by Government Hospital/Medical Board in the format given
inAppendix-V.
11. The candidates should note that their candidature
for the Engineering Services Examination, 2013, will be purely
provisional, subject to their satisfying the prescribed eligibility
conditions. If on verification at any stage before or after the
examination it is found that they do not fulfil any of the
eligibility conditions, their candidature for the examination
will be cancelled by the Commission.
12. Enclosures to the application form to be sent to the
Commission by the candidates are as follows :—
(i) An attested/certified copy of the certificate of age.
(ii) An attested/certified copy of the certificate of
educational qualification indicating the subjects.
(iii) An attested/certified copy of the certificate in
support of claim to belong to Scheduled Castes/
Scheduled Tribes/Other Backward Classes
(wherever applicable).
(iv) Undertaking by the candidate seeking releaxation
as OBC candidate in support of claim of not
belonging to creamy layer, to be given in format as
mentioned in para B-1 ofAppendix-I.
(v) An attested/certified copy of certificate in support
of claim for age concession (wherever
applicable).
(vi) AnAttested/certified copy of certificate in support
of claimto being physically handicapped (wherever
applicable).
Originals of the above certificates are required to
be produced at the time of interview.
NOTE :—Candidates are required to sign the attested/
certified copies of all certificates sent along with the
application form and also to put the date.
13. Any application received without all or some of
the enclosures will entail cancellation of candidature. Any
missing enclosures sent subsequently by the candidate will
not be entertained. The candidates must ensure that the
application form is properly filled in and is accompanied by
all the relevant enclosures. No column of application should
be left blank.
14. In all communications with the Commission
regarding this application, the candidate should mention the
name of Examination, his full name, Roll Number and date
of birth.
4
APPENDIX-1
(A) The form of certificate to be produced by Scheduled
Castes and Scheduled Tribes candidates applying for
appointment to posts under the Government of India.
This is to certify that Shri/Shrimati/Kumari* ........................
.......................... son/daughter* of .....................................................
of village/town* ................................................. in District/
Division* ........................................... of the State/Union
Territory* ...................... belongs to the..........................
caste/tribe* which is recognised as a Scheduled Caste/
Scheduled Tribe* under :—
the Constitution (Scheduled Castes) Order, 1950@.
the Constitution (Scheduled Tribes) Order, 1950@.
the Constitution (Scheduled Castes) Union Territories Order,
1951@.
the Constitution (Scheduled Tribes) Union Territories Order,
1951@.
[as amended by the Scheduled Castes and Scheduled Tribes
List (Modification) Order, 1956; the Bombay Reorganisation
Act, 1960, the Punjab Reorganisation Act, 1966, the State of
Himachal Pradesh Act, 1970, the North Eastern Areas
(Reorganisation) Act, 1971, the Scheduled Castes and
Scheduled Tribes Order (Amendment) Act, 1976., the State of
Mizoram Act, 1986, the State of Arunachal Pradesh Act, 1986
and the Goa, Daman and Diu (Reorganisation) Act, 1987.]
the Constitution (Jammu and Kashmir) Scheduled Castes
Order, 1956@.
the Constitution (Andaman and Nicobar Islands) Scheduled
Tribes Order, 1959 as amended by the Scheduled Castes and
Scheduled TribesOrder (Amendment) Act, 1976.@
the Constitution (Dadar and Nagar Haveli) Scheduled Castes
Order, 1962.@
the Constitution (Dadar and Nagar Haveli) Scheduled Tribes
Order, 1962.@
the Constitution (Pondicherry) Scheduled Castes Order,
1964.@
the Constitution (Uttar Pradesh) Scheduled Tribes Order,
1967.@
the Constitution (Goa, Daman and Diu) Scheduled Castes
Order, 1968.@
the Constitution (Goa, Daman and Diu) Scheduled Tribes
Order, 1968.@
the Constitution (Nagaland) Scheduled Tribes Order, 1970.@
the Constitution (Sikkim) Scheduled Castes Order, 1978.@
the Constitution (Sikkim) ScheduledTribesOrder, 1978.@
the Constitution (Jammu&Kashmir) Scheduled Tribes Order,
1989.@
the Constitution (SC)Order (Amendment) Act, 1990.@
the Constitution (ST) Order (Amendment) Act, 1991.@
the Constitution (ST) Order (Second Amendment) Act, 1991.@
the Scheduled Castes and Scheduled Tribes Orders
(Amendment) Act 2002@
the Constitution (Scheduled Castes)Order (Amendment) Act,
2002@
the Constitution (Scheduled Castes and Scheduled Tribes)
Orders (Amendment) Act, 2002@
The Constitution (Scheduled Castes) Orders (Second
Amendment) Act, 2002@
% 2. Applicable in the case of Scheduled Castes/Scheduled
Tribes persons who have migrated from one State/Union
TerritoryAdministration to another.
This certificate is issued on the basis of the Scheduled Castes/
Scheduled Tribes certificate issued to Shri/Shrimati*..............
....................................... Father/Mother of Shri/Shrimati/
Kumari ................................................... of village/town*
.......................................... in District/Division*............................
of the State/Union Territory*............................ who belongs to
the caste/tribe* which is recognised as a Scheduled Caste/
Scheduled Tribe in the State/Union Territory* of ...............
...................... issued by the .....................................
dated ......................................
% 3. Shri/Shrimati/Kumari* ...............................................
and/or* his/her* family ordinarily reside(s) in village/
town*............................. of .............................. District/Division*
of the State/UnionTerritory* of ..............................................
Signature ................................................
**Designation............................................
(With Seal ofOffice)
State/Union Territory*
Place : .....................................
Date : ......................................
*Please delete the words which are not applicable.
@Please quote specific Presidential Order.
% Delete the paragraph which is not applicable.
NOTE : The term “ordinarily reside (s)” used here will have
the same meaning as in Section 20 of the
Representation of the People Act, 1950.
**List of authorities empowered to issue Scheduled
Caste/Scheduled Tribe/OBC Certificates.
(i) District Magistrate/Additional District Magistrate/
Collector/Deputy Commissioner/Additional Deputy
Commissioner/Deputy Collector/1st Class Stipendiary
Magistrate/† Sub-Divisional Magistrate/Taluka Magistrate/
ExecutiveMagistrate/ExtraAssistant Commissioner.
†(not below of the rank of 1st Class Stipendiary
Magistrate).
5
(ii) Chief Presidency Magistrate/Additional Chief
Presidency Magistrate/Presidency Magistrate.
(iii) Revenue Officers not below the rank of Tehsildar.
(iv) SubDivisionalOfficer of the area where the candidate
and/or his/her family normally resides.
(B) The form of certificate to be produced by Other
Backward Classes candidates applying for appointment to
posts under the Government of India.
This is to certify that Shri/Shrimati/Kumari*...............
............................son/daughter* of Shri............................... of
village/town* ...........................in District/Division*............... of
the State/UnionTerritory*..................................belongs to the
....................Community which is recognised as a backward
class under :
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/68/93-BCC(C) dated 10th September, 1993 published
in theGazette of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 186
dated 13th September, 1993.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/9/94-BCC dated 19-10-94, published in the Gazette
of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 163 dated
20-10-1994.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/7/95-BCC dated 24-5-95, published in the Gazette of
India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 88 dated
25-5-1995.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/96/94-BCC dated 9th March, 1996 published in the
Gazette of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 60 dated
11th March,1996.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/44/96-BCC dated 6th December, 1996 published in
the Gazette of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 210
dated 11thDecember,1996.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/99/94-BCC dated 11th December, 1997 published in
the Gazette of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 236
dated 12thDecember,1997.
@Government of India,Ministry ofWelfare Resolution
No. 12011/13/97-BCC dated 3rd December, 1997 published in
the Gazette of India Extraordinary Part-I, Section-1, No. 239
dated 17thDecember,1997.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/68/98-BCC dated the 27th
October, 1999 published in the Gazette of India Extraordinary
Part-I, Section-1, No. 241 dated the 27thOctober,1999.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/88/98-BCC dated 6th
December, 1999 published in the Gazette of India Extraordinary
Part-I, Section-1, No. 270 dated 6thDecember,1999.
@ Government of India, Ministry of Social Justice and
EmpowermentResolutionNo. 12011/36/99-BCCdated 4thApril,
2000 published in the Gazette of India Extraordinary Part-I,
Section-1, No. 71 dated 4thApril, 2000.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/44/99-BCC dated the 21st
September, 2000 published in theGazette of India Extraordinary
Part-I, Section-1, No. 210 dated the 21st September, 2000.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12015/9/2000-BCC dated 6th
September, 2001 published in theGazette of India Extraordinary
Part-I, Section-1, No. 246 dated 6th September, 2001.
@ Government of India, Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/1/2001-BCC dated
19th June, 2003 published in the Gazette of India
Extraordinary Part-I, Section, 1 No. 151 dated 20th June, 2003.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/4/2002-BCC dated 13th
January, 2004 published in the Gazette of India Extraordinary,
Part-I Section-1, No. 9 dated 13th January, 2004.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12011/14/2004-BCC dated 12th
March, 2007 published in the Gazette of India Extraordinary,
Part-I, Section-1, No. 67 dated 12thMarch, 2007.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12015/2/2007-BCC dated 18th
August, 2010 published in the Gazette of India
Extraordinary, Part-I, Section-1, No. 232 dated 18thAugust,
2010.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12015/2/2007-BCC dated 11th
October, 2010 published in the Gazette of India
Extraordinary, Part-I, Section-1, No. 274 dated 12thOctober,
2010.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12015/15/2008-BCC dated 16th
June, 2011 published in the Gazette of India Extraordinary,
Part-I, Section-1, No. -123 dated 16th June, 2011.
@Government of India,Ministry of Social Justice and
Empowerment Resolution No. 12015/13/2010-BC-II dated 8th
December, 2011 published in the Gazette of India
Extraordinary, Part-I, Section-1, No.-257 dated 8th December,
2011.
Shri/Shrimati/Kumari*................................and/or*
his/her* family ordinarily reside(s) in village/town*....................
............ of ......................District/Division* of the State/Union
Territory* of .............................
This is also to certify that he/she* does not belong to
the persons/sections* (Creamy Layer) mentioned in column 3
of the Schedule to the Government of India, Department of
Personnel&Training O.M. No. 36012/22/93-Estt(SCT) dated
8-9-1993O.M. No. 36033/3/2004-Estt.(Res.) dated 9th March,
2004 and O.M.No. 36033/3/2004-Estt.(Res.) dated 14thOctober,
2008.
Signature................................
**Designation............................
(with seal ofOffice)
State/Union Territory
Place....................................................
Date.....................................................
*Please delete the words which are not applicable.
@Strike out whichever is not applicable.
NOTE : The term ‘‘ordinarily reside(s)’’ used here will have
the same meaning as in Section 20 of the
Representation of the People Act, 1950.
** Authorities empowered to issue Other Backward
Classes certificates will be the same as those
empowered to issue Scheduled Caste/Scheduled
Tribe certificates.
Note 1 : Candidates claiming to belong to OBCs should
note that the name of their caste (including its spellings) as
indicated in their certificates, should be exactly the same as
published in the lists notified by the Central Government from
time to time. Acertificate containing any variation in the caste
name will not be accepted.
Note 2 : The OBCclaimof a candidate will be determined
in relation to the State (or part of the State) to which his/her
father originally belongs. A candidate who has migrated from
one State (or part of the State) to another should, therefore,
produce an OBC certificate which should have been issued to
him/her based on his/her father’s OBC certificate from the
State to which he (father) originally belongs.
Note 3 : No change in the community status already
indicated by a candidate in his/her simplified application form
for this examination will ordinarily be allowed by the
Commission.
(B-1) The format of undertaking to be furnished
Along with the DAF by Other Backward Class candidates
applying for appointment to posts under the Government of
India.
UNDERTAKING
I……………………………………son/daughter of
Shri…………………………….resident of Village/Town/
City……………………..District………………….State/UT
………………………..…hereby declare that I belong to the
…………………………..community which is recognized
as a backward class by the Government of India for the
purpose of reservation in services as per orders contained in
Department of Personnel & Training Office memorandum
No. 36012/22/93-Estt(SCT) dated 8.9.1993. it is also
declared that I do not belong to persons/sections (Creamy
Layer) mentioned in Column 3 of the Schedule to the above
referred Office Memorandum, dated 8.9.1993, O.M. No.
36033/3/2004-estt.(Res) dated 9th March, 2004 and O.M.
No. 36033/3/2004-Estt.(Res) dated 14th October, 2008.
7
APPENDIX-II
THE FORM OF CERTIFICATE TO BE PRODUCED BY THE CANDIDATE DISABLED
WHILEINTHEDEFENCESERVICES:—
Certified that No. ....................................................... Rank ......................................................
Name ...................................................................................................................................................................
of Unit ................................................................................. was disabled while in the Defence Service
in operations during hostilities with a foreign country/in a disturbed area* and was released as a
result of such disability.
Signature......................................
Designation.................................
*Strike out whichever is not applicable.
Date.............................................
8
APPENDIX-III
(A) FORMOFCERTIFICATEAPPLICABLE FOR
RELEASED/RETIREDPERSONNEL.
It is certified that No..................... Rank.....................
Name..........................................whose date of birth is.....................
has rendered service from..................... to..................... in Army/
Navy/Air Force and he fulfils the following conditions :—
(a) Has rendered five or more years military service
and has been released on completion of assignment
otherwise than by way of dismissal or discharge
on account of misconduct or inefficiency.
(b) Has been released on account of physical disability
attributable to military service or on invalidment
on.....................
Station : ..........................
Date : ...........................
Signature and Designation of the
Competent Authority
SEAL
(B) FORM OF CERTIFICATE FOR SERVING
PERSONNEL
(Applicable for serving personnel who are due to be
released within one year).
I hereby certify that according to the information
available with me No.......................... Rank.........................
Name.......................................... is serving in the Army/Navy/
Air Force from.......................................... and is due to complete
the specified term of his engagement with the Armed Forces
on the date.....................
Place :
Date :
Signature of CommandingOfficer
Office Seal
Candidate furnishing certificate B as above will have to
give the following undertaking :—
UNDERTAKINGTOBEGIVENBYTHECANDIDATE:
I understand that if selected on the basis of the
recruitment/Examination to which this application relates, my
appointment will be subject to my producing documentary
evidence to the satisfaction of the appointing authority that I
have been duly released/retired/discharged from the Armed
Forces and that I am entitled to the benefits admissible to Exservicemen
in terms of the Ex-Servicemen (Re-employment
in Central Civil Service and Posts) Rules, 1979, as amended
from time to time.
Signature of Candidate
Place :
Date :
(C) FORM OF CERTIFICATE APPLICABLE
FOR SERVING ECOs/SSCOs WHO HAVE ALREADY
COMPLETED THEIR INITIAL ASSIGNMENT AND
ARE ON EXTENDED ASSIGNMENT.
It is certified that No...................... Rank.....................
Name.......................................... whose date of birth is.....................
is serving in the Army/Navy/Air Force from......................
2. He has already completed his initial assignment of
five years on———————and is on extended assignment
till———————.
3. There is no objection to his applying for civil
employment and he will be released on three months notice
on selection from the date of receipt of offer of appointment.
Station :
Date :
Name and Designation of the
Competent Authority
SEAL
Authorities who are competent to issue certificate are
as follows :—
(a) In case of Commissioned Officers including
ECOs/SSCOs.
Army—Military Secretary Branch, Army Hqrs.,
New Delhi.
Navy—Directorate of Personnel, Naval Hqrs.,
New Delhi.
Air Force—Directorate of Personnel Officers, Air
Hqrs., New Delhi.
(b) In case of JCOs/ORs and equivalent of the Navy
and Air Force.
Army—By various Regional Record Offices.
Navy—BABS, Mumbai.
Air Force—Air Force Records NERW,
New Delhi.
9
APPENDIX-IV
THE FORM OF CERTIFICATE TO BE PRODUCED BY GOVERNMENT SERVANTS CLAIMING AGE
CONCESSION UNDER RULE 5(b)
Certified that:
*(a) Shri/Shrimati/Kum. ............................................................ holds substantively a permanent post of ................................
in the Office/Department of ........................................with effect from ...................................................
*(b) Shri/Smt./Kum. ....................................... has been continuously in temporary service on a regular basis under
the Central Government in the post of .......................................................in the
....................................................with effect from .................................
(c) This Deptt./Office is under the control of the following authority, which is one of the authorities specified in
Column I below Rule 5 (b) of the Rules of the Engineering Services Examination, 2013.
(Please indicate here the name of the concerned authority)
Signature..............................................................
Designation.........................................................
Ministry/Office.....................................................
Office Stamp
Place ........................
Date : ........................
10
APPENDIX-V
Name & Address of the Institute/Hospital
Certificate No. ...................................Date : ..........................
DISABILITYCERTIFICATE
Recent Photograph of
the candidate showing
the disability duly
attested by the
Chairperson of the
Medical Board.
This is certified that Shri/Smt./Kum. ...............................
son/wife/daughter of Shri ......................................... age
.......... sex ............ identification mark(s) ........................ is
suffering from permanent disability of following category :
A. Locomotor or cerebral palsy :
(i) BL—Both legs affected but not arms
(ii) BA—Both arms affected (a) Impaired reach
(b) Weakness of grip
(iii) BLA—Both legs and both arms affected
(iv) OL—One leg affected (right or left)
(a) Impaired reach
(b) Weakness of grip
(c) Ataxic
(v) OA—One arm affected
(a) Impaired reach
(b) Weakness of grip
(c) Ataxic
(vi) BH—Stiff back and hips (cannot sit or stoop)
(vii) MW—Muscular weakness and limited physical
endurance.
B. Blindness or Low Vision :
(i) B—Blind
(ii) PB—Partially blind
* Strike out whichever is not applicable.
C. Hearing impairment :
(i) D—Deaf
(ii) PD—Partially deaf
(Delete the category whichever is not applicable)
2. This condition progressive/non-progressive/likely to
improve/not likely to improve. Re-assessment of this case is
not recommended/is recommended after a period of ................
years ...............................months.*
3. Percentage of disability in his/her case is .......................
per cent.
4. Shri/Smt./Kum. ...................................... meets the
following physical requirements for discharge of his/her
duties :—
(i) F—Can perform work by manipulating
with fingers. Yes/No
(ii) PP—Can perform work by pulling and
pushing. Yes/No
(iii) L—Can perform work by lifting. Yes/No
(iv) KC—Can perform work by kneeling and
crouching. Yes/No
(v) B—Can perform work by bending. Yes/No
(vi) S—Can perform work by sitting. Yes/No
(vii) ST—Can perform work by standing. Yes/No
(viii) W—Can perform work by walking. Yes/No
(ix) SE—Can perform work by seeing. Yes/No
(x) H—Can perform work by hearing/speaking. Yes/No
(xi) RW—Can perform work by reading and
writing. Yes/No
(Dr. .......................) (Dr. .......................) (Dr. .......................)
Member Member Chairman
Medical Board Medical Board Medical Board
Countersigned by the Medical
Superintendent/CMO/Head of
Hospital (With seal)
11
GUIDELINES
ANNEXURE
CODE NUMBERS FOR FILLING UP THE APPLICATION FORM
Codes to be given for filling up different columns in the application formarementioned below:—
Column12 : CITIZENSHIP
Code Description
01 . a citizen of India
02 . a subject of Nepal
03 . a subject of Bhutan
04 . a Tibetan refugee who came over to India before the Ist January, 1962 with the intention of permanently settling
in India.
05 . a person of Indian origin who has migrated from Pakistan, Burma, Sri Lanka, East African countries of Kenya,
Uganda, the United Republic of Tanzania, Zambia, Malawi, Zaire or Ethiopia or Vietnam with the intention of
permanently settling in India.
Column13 : STATEOFDOMICILE
Code State or Union Territory Code State or Union Territory
01 Andhra Pradesh 19 Nagaland
02 Arunachal Pradesh 20 Orissa
03 Assam 21 Punjab
04 Bihar 22 Rajasthan
05 Chhattisgarh 23 Sikkim
06 Goa 24 Tamil Nadu
07 Gujarat 25 Tripura
08 Haryana 26 Uttrakhand
09 Himachal Pradesh 27 Uttar Pradesh
10 Jammu&Kashmir 28 West Bengal
11 Jharkhand 29 Andaman & Nicobar Islands
12 Karnataka 30 Chandigarh
13 Kerala 31 Dadra and Nagar Haveli
14 Madhya Pradesh 32 Daman&Diu
15 Maharashtra 33 Delhi
16 Manipur 34 Lakshadweep
17 Meghalaya 35 Puducherry
18 Mizoram
NOTE : Candidate should be twice sure of giving the right code. Whenever one or more boxes like have been
provided for the answer, care has to be exercised that not more than one numeral is entered in one box. If the code requires two
or more digits then as many boxes have been provided. Further, whenever a code reads like 01 or 02 i.e. there is a 0 on the left,
one should take care to enter the code with the 0. The code should not be entered without 0 as illustrated below :—
1 01
Wrong Right
เคธंเค เคฒोเค เคธेเคตा เคเคฏोเค
เคंเคीिเคจเคฏเคฐी เคธेเคตा เคชเคฐीเค्เคทा, 2013
เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เคเคตेเคฆเคจ ूเคชเคฝ เคญเคฐเคจे เคे เคฌाเคฐे เคฎें เค เคจुเคฆेเคถ
1. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เคािเคนเค िเค เคตे เคเคตेเคฆเคจ ूเคชเคฝ เคญเคฐเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคเคจ
เค เคจुเคฆेเคถों เคो เคง् เคฏाเคจ เคธे เคชเฅ เคฒें ।
2. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏเคน เค เคตँ เคฏ เคง् เคฏाเคจ เคฐเคें िเค เคเคจ् เคนें เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคो เคญเคฐเคจे
เคฎें เคेเคตเคฒ เคญाเคฐเคคीเคฏ เค ंเคों เคे เค ंเคคเคฐाเคฐ्ं เคถीเคฏ ः เคตเคฐूเคช เคा ूเคฏोเค เคเคฐเคจा เคนै
เคैเคธे 1,2,3,4,5,6 เคเคค् เคฏािเคฆ । เคตे เคเคธ เคฌाเคฐे เคฎें िเคตเคถेเคท เคธाเคตเคงाเคจी เคฌเคฐเคคें
िเค เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคฎें เคी เคเค ूिเคตिं เคเคฏां ः เคชं เค เคเคฐ เคธुเคชाเค ्เคฏ เคนों ।
เคฏिเคฆ เคตे ूिเคตिं เคเคฏां เคชเฅी เคจเคนीं เคा เคธเคเคคी เคนैं เคฏा ॅाเคฎเค เคนैं เคคो เคเคจเคे
िเคจเคตเคฐ्เคเคจ เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒी ॅांिเคค เคฏा เคธंिเคฆเค् เคงเคคा เคे िเคฒเค เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคนी
िเคเคฎ् เคฎेเคฆाเคฐ เคนोंเคे । เคธंเคถोเคงเคจ, เคฏिเคฆ เคोเค เคนों, ः เคชं เค เคนोเคจे เคािเคนเคं เคคเคฅा
เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เค เคจुूเคฎािเคฃเคค เคนोเคจे เคािเคนเคं ।
3. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคธे เค เคจुเคฐोเคง เคนै िเค เคตे เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคे เคाเคฒเคฎ 11 เคฎें เคเคจ
เคธेเคตाเคं/เคชเคฆों เคो ः เคชं เค เคฐूเคช เคธे िเคฒเค เคฆें िเคเคจเคे िเคฒเค เคตे เคตเคฐीเคฏเคคा
เคฌเคฎ เคฎें िเคตเคाเคฐเคฃ เคाเคนเคคे เคนैं । เคเคจ् เคนें เคธเคฒाเคน เคฆी เคाเคคी เคนै िเค เคตे िเคเคคเคจी
เคाเคนें เคเคคเคจी เคตเคฐीเคฏเคคाเคं เคा เคเคฒ् เคฒेเค เคเคฐ เคฆें เคคािเค เคฏोเค् เคฏเคคाเคฌเคฎ เคฎें
เคเคจเคे เคฐैंเค เคो เคง् เคฏाเคจ เคฎें เคฐเคเคคे เคนुเค िเคจเคฏुिเค् เคค เคเคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคเคจเคी
เคตเคฐीเคฏเคคाเคं เคชเคฐ เคญเคฒी-เคญांिเคค िเคตเคाเคฐ िเคเคฏा เคा เคธเคे ।
िเคตเคถेเคท เคง् เคฏाเคจ (i) :- เคตे िเคตเคญाเคीเคฏ เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ, िเคเคจ् เคนें เคเคฏु เคธीเคฎा เคฎें เคूเค เคे
เค เคงीเคจ [เคฆेिเคเค िเคจเคฏเคฎ 5 (เค)] เคชเคฐीเค्เคทा เคฎें เคญाเค เคฒेเคจे เคी เค เคจुเคฎिเคค เคฆी เคเค
เคนै เค เคจ् เคฏ เคฎंเคฝाเคฒเคฏों/िเคตเคญाเคों เคฎें เคธेเคตाเคं/เคชเคฆों เคชเคฐ िเคจเคฏुเค् เคค िเคเค เคाเคจे เคे
िเคฒเค เคญी เค เคชเคจी เคตเคฐीเคฏเคคा เคฆे เคธเคเคคे เคนैं ।
िเคตเคถेเคท เคง् เคฏाเคจ (ii) :- िเคจเคฏเคฎ 6 เคे เคเคชเคฌंเคง เคे เค ंเคคเคเคฐ्เคค เคชเคฐीเค्เคทा เคฎें ूเคตेเคถ
िเคฆเค เคเค เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคी เคेเคตเคฒ เคเคจ् เคนीं เคตเคฐीเคฏเคคाเคं เคชเคฐ िเคตเคाเคฐ िเคเคฏा เคाเคเคा
เคो เคเค् เคค เคเคชเคฌंเคง เคฎें िเคจिเคฆเคฐ्ं เค เคชเคฆों เคे िเคฒเค เคนैं เคเคฐ เค เคจ् เคฏ เคธेเคตाเคं เคเคฐ เคชเคฆों
เคे िเคฒเค เคเคจเคी เคตเคฐीเคฏเคคाเคं, เคฏिเคฆ เคोเค เคนों เคชเคฐ िเคตเคाเคฐ िเคเคฏा เคจเคนीं เคाเคเคा ।
िเคตเคถेเคท เคง् เคฏाเคจ (iii) :- िเคเคธी เคญी เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคा เค เคชเคจे िเคตः เคคृเคค เคเคตेเคฆเคจ-
ूเคชเคฝ เคฎें เคชเคนเคฒे เคธे िเคจिเคฆเคฐ्ं เค เคตเคฐीเคฏเคคाเคं เคो เคฌเฅाเคจे/เคชिเคฐเคตเคคเคฐ्เคจ เคเคฐเคจे เคे เคฌाเคฐे
เคฎें เคोเค เค เคจुเคฐोเคง เคเคฏोเค เคฆ्เคตाเคฐा ः เคตीเคाเคฐ เคจเคนीं िเคเคฏा เคाเคเคा ।
िเคตเคถेเคท เคง् เคฏाเคจ (iv) :- เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เคฏเคน เคธเคฒाเคน เคญी เคฆी เคाเคคी เคนै िเค เคเคจเคे
เคฆ्เคตाเคฐा เคเคฎा िเคเค เคाเคจे เคตाเคฒा िเคตः เคคृเคค เคเคตेเคฆเคจ เคชเคฝ เค-4 เคเคाเคฐ เคे เคाเคเค
เคชเคฐ เคฎुििเคค เคนो।
4. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคเคธ เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคฎें เคฆी เคเค เคธूเคเคจा เคी เคชเฅเคคाเคฒ
เคเคธ เคชเคฐीเค्เคทा เคे เคธเคฐเคฒीเคृเคค เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคชเคฝ เคฎें เคฆी เคเค เคธूเคเคจाเคं เคธे เคी
เคाเคเคी । เคंเคญीเคฐ िเคตเคธंเคिเคคเคฏां เคชाเค เคाเคจे เคชเคฐ เคเคจเคी เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐी เคฐเคฆ्เคฆ
เคเคฐ เคฆी เคाเคเคी ।
5. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคฎें िเคฆเค เคเค ः เคฅाเคจ เคชเคฐ เค ीเค ूเคाเคฐ เคธे
เค เคชเคจा เคนाเคฒ เคนी เคा เคชाเคธเคชोเคเคฐ् เคเคाเคฐ เคा เคเค เคซोเคो िเคเคชเคाเคं । เคซोเคो
िเคเคธी เคฐाเคเคชिเคฝเคค เค िเคงเคाเคฐी เค เคฅเคตा เคเคธ เคฎเคนािเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ/เคธंः เคฅाเคจ เคเคนां
เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคธเคฌเคธे เคฌाเคฆ เคฎें เค เคง् เคฏเคฏเคจเคฐเคค เคฐเคนा เคนो เคे ूाเคाเคฏเคฐ्, เคฆ्เคตाเคฐा
िเคตिเคงเคตเคค ् เคธเคค् เคฏािเคชเคค เคนो ।
6. เคฏिเคฆ เคोเค เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ िเคเคธी เค เคจुเคธूिเคเคค เคािเคค/เค เคจुเคธूिเคเคค เคเคจเคािเคค
เคฏा เค เคจ् เคฏ िเคชเคเฅी ौेिเคฃเคฏों เคा เคนोเคจे เคा เคฆाเคตा เคเคฐเคคे เคนैं เคคो เคเคธे เค เคชเคจे
เคฆाเคตे เคे เคธเคฎเคฅเคฐ्เคจ เคฎें เคเคธ िเคเคฒे เคे िเคเคธเคฎें เคเคธเคे เคฎाเคคा-िเคชเคคा (เคฏा
เคीिเคตเคค เคฎाเคคा เคฏा िเคชเคคा) เคเคฎเคคौเคฐ เคธे เคฐเคนเคคे เคนों, िเคเคฒा เค िเคงเคाเคฐी เคฏा
เคเคช-เคฎंเคกเคฒ เค िเคงเคाเคฐी เคฏा เคชिเคฐिเคถं เค-I เคฎें เคฆเคถाเคฐ्เค เคเค เคเคธे เค เคจ् เคฏ
เค िเคงเคाเคฐी เคธे िเคเคธे เคธंเคฌเคฆ्เคง เคฐाเค् เคฏ เคธเคฐเคाเคฐ เคฎें เคฏเคน ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคाเคฐी
เคเคฐเคจे เคे िเคฒเค เคชเคฆ เคจािเคฎเคค िเคเคฏा เคนो เคชिเคฐिเคถं เค-I เคฎें िเคฆเค เคเค เคซाเคฎเคฐ्
เคฎें ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฒेเคเคฐ เคเคธเคी เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช ूः เคคुเคค
เคเคฐเคจी เคािเคนเค । เคฏिเคฆ เคเคฎ्เคฎ ीเคฆเคตाเคฐ เคे เคฎाเคคा เคเคฐ िเคชเคคा เคฆोเคจों เคी เคฎเคค्ृ เคฏ ु
เคนो เคเค เคนो เคคो เคฏเคน ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคเคธ िเคเคฒे เคे เค िเคงเคाเคฐी เคธे िเคฒเคฏा
เคाเคจा เคािเคนเค เคเคนां เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เค เคชเคจी िเคถเค्เคทा เคธे िเคญเคจ् เคจ िเคเคธी เค เคจ् เคฏ
ूเคฏोเคเคจ เคธे เคเคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै ।
7. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคो เคเคธ ूเคชเคฝ เคे เคธाเคฅ เคเคธे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช เค เคตँ เคฏ เคญेเคเคจी เคािเคนเค िเคเคธเคธे เคเคธ
เคฌाเคค เคा ूเคฎाเคฃ िเคฎเคฒ เคธเคे िเค “เคฐोเคเคाเคฐ เคธเคฎाเคाเคฐ” िเคฆเคจांเค 6 เค ूैเคฒ,
2013 เคฎें ूเคािเคถเคค เคเค् เคค เคชเคฐीเค्เคทा เคे เคจोिเคเคธ เคे เคชैเคฐा 3 (।।।) เคฎें เคเคฐ
เคญाเคฐเคค เคे เคฐाเคเคชเคฝ िเคฆเคจांเค 6 เค ूैเคฒ, 2013 เคฎें ूเคािเคถเคค เคเค् เคค เคชเคฐीเค्เคทा
เคी िเคจเคฏเคฎाเคตเคฒी เคे िเคจเคฏเคฎ 6 เคฎें ूเคािเคถเคค िเคจเคงाเคฐ्िเคฐเคค เคถैिเค्เคทเค เคฏोเค् เคฏเคคा
เคเคธเคे เคชाเคธ เคนै । เคญेเคा เคเคฏा ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคเคธ เค िเคงเคाเคฐी (เค เคฅाเคคเคฐ् ्
िเคตँ เคตिเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฏा เค เคจ् เคฏ िเคเคธी เคชเคฐीเค्เคทा िเคจเคाเคฏ) เคा เคนोเคจा เคािเคนเค
िเคเคธเคจे เคเคธे เคฏोเค् เคฏเคคा िเคตเคถेเคท ूเคฆाเคจ เคी เคนै ।
8. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคो เคเคฏु ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ िเค िเคเคธเคฎें เคเคจ् เคฎ เคी เคคाเคฐीเค เคฌเคคाเค
เคเค เคนो, เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคค เค เคชเคจे เคเคตेเคฆเคจ เคे เคธाเคฅ เคญेเคเคจी
เคािเคนเค । เคเคฏोเค เคเคจ् เคฎ เคी เคตเคน เคคाเคฐीเค ः เคตीเคाเคฐ เคเคฐเคคा เคนै เคो
เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ เคฏा เคฎाเคง् เคฏिเคฎเค िเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคोเฅเคจे เคे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฏा िเคเคธी
เคญाเคฐเคคीเคฏ िเคตँ เคตिเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ เคे เคธเคฎเคเค्เคท เคฎाเคจे เคเค
ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฏा िเคเคธी िเคตँ เคตिเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เค เคจुเคฐिเค्เคทเคค เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ เคे
เคฐिเคः เคเคฐ เคฎें เคฆเคเคฐ् เคी เคเค เคนो เคเคฐ เคตเคน เคเคฆ्เคงเคฐเคฃ िเคตँ เคตिเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคे
เคธเคฎुिเคเคค ूािเคงเคाเคฐी เคฆ्เคตाเคฐा ूเคฎािเคฃเคค เคนो । เคो เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคเค् เคเคคเคฐ
เคฎाเคง् เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा เคฏा เคเคธเคी เคธเคฎเคเค्เคท เคชเคฐीเค्เคทा เคเคค् เคคीเคฃเคฐ् เคเคฐ เคुเคा เคนै
เคตเคน เคเค् เคเคคเคฐ เคฎाเคง् เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा เคฏा เคธเคฎเคเค्เคท เคชเคฐीเค्เคทा เคे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ
เคी เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช ूः เคคुเคค เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै ।
เคเคฏु เคे เคธंเคฌंเคง เคฎें เคोเค เค เคจ् เคฏ เคฆः เคคाเคตेเค เคैเคธे เคเคจ् เคฎ เคुเคฃ् เคกเคฒी,
เคถเคชเคฅ-เคชเคฝ, เคจเคเคฐ िเคจเคเคฎ เคธे เคคเคฅा เคธेเคตा เค िเคญเคฒेเค เคธे เคเคจ् เคฎ เคธंเคฌंเคงी
เคเคฆ्เคงเคฐเคฃ เคคเคฅा เคเคธे เคนी เค เคจ् เคฏ ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ ः เคตीเคाเคฐ เคจเคนीं िเคเค เคाเคंเคे ।
เค เคจुเคฆेเคถों เคे เคเคธ เคญाเค เคฎें เคเค “เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ/เคเค् เคเคคเคฐ
เคฎाเคง् เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ” เคตाเค् เคฏांเคถ เคे เค ंเคคเคเคฐ्เคค เคเคชเคฏुเคฐ्เค् เคค
เคตैเคिเคฒ् เคชเค ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคธिเคฎ् เคฎिเคฒเคค เคนै ।
เคเคญी-เคเคญी เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ/เคเค्เคเคคเคฐ เคฎाเคง्เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฎें
เคเคจ्เคฎ เคी เคคाเคฐीเค เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै เคฏा เคเคฏु เคे เคेเคตเคฒ เคชूเคฐे เคตเคทเคฐ् เคฏा/เคเคฐ เคฎเคนीเคจे
เคนी िเคฆเค เคाเคคे เคนैं, เคเคธे เคฎाเคฎเคฒों เคฎें เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ/เคเค्เคเคคเคฐ
เคฎाเคง्เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคे เค िเคคिเคฐเค्เคค เคเคธ เคธंःเคฅा เคे
เคนैเคกเคฎाःเคเคฐ/िूंिเคธเคชเคฒ เคธे िเคฒเค เคเค ूเคฎाเคฃ เคชเคฝ เคी เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค
ूिเคคिเคฒिเคช เคญेเคเคจी เคािเคนเค เคเคนां เคธे เคเคธเคจे เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ/เคเค्เคเคคเคฐ เคฎाเคง्เคฏिเคฎเค
เคชเคฐीเค्เคทा เคเคค्เคคीเคฃเคฐ् เคी เคนो । เคเคธ ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฎें เคเคธ เคธंःเคฅा เคे เคฆािเคเคฒा
เคฐिเคःเคเคฐ เคฎें เคฆเคเคฐ् เคी เคเค เคเคธเคी เคเคจ्เคฎ เคी เคคाเคฐीเค เคฏा เคตाःเคคिเคตเค เคเคฏु
िเคฒเคी เคนोเคจी เคािเคนเค ।
เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เคेเคคाเคตเคจी เคฆी เคाเคคी เคนै िเค เคฏिเคฆ เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ เคे เคธाเคฅ
เคเคจ เค เคจुเคฆेเคถों เคฎें เคฏเคฅा िเคจเคงाเคฐ्िเคฐเคค เคเคฏु เคा เคชूเคฐा ूเคฎाเคฃ เคจเคนीं เคญेเคा เคเคฏा เคคो
เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคी เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐी เคฐเคฆ्เคฆ เคเคฐ เคฆी เคाเคเคी ।
िเคเคช्เคชเคฃी1:- िเคเคธ เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคे เคชाเคธ เคชเฅाเค เคชूเคฐी เคเคฐเคจे เคे เคฌाเคฆ
เคฎाเคง्เคฏिเคฎเค िเคตเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคนो เคเคธे เคेเคตเคฒ เคเคฏु เคธे
เคธเคฎ्เคฌเคฆ्เคง ूिเคตिเคท्เค เคตाเคฒे เคชृเคท्เค เคी เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค
ूिเคคिเคฒिเคช เคญेเคเคจी เคािเคนเค ।
िเคเคช्เคชเคฃी 2:- เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏเคน เคง्เคฏाเคจ เคฐเคे िเค เคเคฏोเค เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคी เคเคจ् เคฎ
เคी เคเคธी เคคाเคฐीเค เคो ः เคตीเคाเคฐ เคเคฐेเคा เคो เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคฝ
ूः เคคुเคค เคเคฐเคจे เคी เคคाเคฐीเค เคो เคฎैिเคถเคुเคฒेเคถเคจ/เคเค् เคเคคเคฐ
เคฎाเคง् เคฏिเคฎเค เคชเคฐीเค्เคทा ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฏा เคธเคฎเคเค्เคท เคชเคฐीเค्เคทा เคे
ूเคฎाเคฃ เคชเคฝ เคฎें เคฆเคเคฐ् เคนै เคเคฐ เคเคธเคे เคฌाเคฆ เคเคธเคฎें เคชिเคฐเคตเคคเคฐ्เคจ เคे
िเคเคธी เค เคจुเคฐोเคง เคชเคฐ เคจ เคคो िเคตเคाเคฐ िเคเคฏा เคाเคเคा เคเคฐ เคจ เคนी
เคเคธे ः เคตीเคाเคฐ िเคเคฏा เคाเคเคा ।
िเคเคช्เคชเคฃी 3:- เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏเคน เคญी เคจोเค เคเคฐ เคฒें िเค เคเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा िเคเคธी
เคชเคฐीเค्เคทा เคฎें ूเคตेเคถ เคे िเคฒเค เคเคจ्เคฎ เคी เคคाเคฐीเค เคเค เคฌाเคฐ
เคोिเคทเคค เคเคฐ เคฆेเคจे เคเคฐ เคเคฏोเค เคฆ्เคตाเคฐा เคเคธे เค เคชเคจे เค िเคญเคฒेเค เคฎें
เคฆเคเคฐ् เคเคฐ เคฒेเคจे เคे เคฌाเคฆ เคเคธเคฎें เคฌाเคฆ เคฎें เคฏा เคฌाเคฆ เคी िเคเคธी
เคชเคฐीเค्เคทा เคฎें िเคเคธी เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคชिเคฐเคตเคคเคฐ्เคจ เคเคฐเคจे เคी เค เคจुเคฎिเคค
เคจเคนीं เคฆी เคाเคเคी ।
9. (i) เคเคฎ्เคฎू เคเคตं เคँเคฎीเคฐ เคฐाเค्เคฏ เคे เค िเคงเคตाเคธी เคे เคฐूเคช เคฎें เคเคฏु เคฎें เคूเค เคे
เคฒाเคญ เคा เคฆाเคตा เคเคฐเคจे เคตाเคฒे เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคो เคเคธ िเคเคฒा เคฎिเคःเคถेเค
เคธे, िเคเคธเคे เค्เคทेเคฝािเคงเคाเคฐ เคฎें เคตเคน เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคค: เคฐเคนा เคนै เคฏा เคเคฎ्เคฎू เคเคตं
เคँเคฎीเคฐ เคธเคฐเคाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคเคธเคे ःเคฅाเคจ เคชเคฐ เคจािเคฎเคค िเคเคธी เค เคจ्เคฏ
ूािเคงเคाเคฐी เคธे เคเคธ เคเคถเคฏ เคे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/เคธเคค्เคฏािเคชเคค ूिเคค ूःเคคुเคค เคเคฐเคจी เคนोเคी िเค เคชเคนเคฒी
เคเคจเคตเคฐी, 1980 เคธे 31 िเคฆเคธเคฎ्เคฌเคฐ, 1989 เคคเค เคी เค เคตिเคง เคे เคฆौเคฐाเคจ
เคตเคน เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคค: เคเคฎ्เคฎू เคเคตं เคँเคฎीเคฐ เคฐाเค्เคฏ เคฎें เคนी เคฐเคนा เคนै ।
(ii) เคเคฏु เคฎें เคूเค เคाเคนเคจे เคตाเคฒे เคเคธे เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคो เคो เคฐเค्เคทा เคธेเคตाเคं เคฎें
เคाเคฏเคฐ् เคเคฐเคคे เคนुเค िเคตเคเคฒांเค เคนुเค เคนै, เคฎเคนािเคจเคฆेเคถเค, เคชुเคจ: ः เคฅाเคชเคจा,
เคฐเค्เคทा เคฎंเคฝाเคฒเคฏ เคธे เคชिเคฐिเคถं เค-II เคฎें िเคฆเค เคเค เคซाเคฎเคฐ् เคชเคฐ เคเคธ เคเคถเคฏ
เคा เคเค ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคฒेเคเคฐ เคเคธเคी เคเค เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค
ूिเคคिเคฒिเคช ूः เคคुเคค เคเคฐเคจी เคนोเคी िเค เคตเคน เคฐเค्เคทा เคธेเคตाเคं เคฎें เคाเคฏเคฐ् เคเคฐเคคे
เคนुเค, िเคตเคฆेเคถी เคถเคฝु เคฆेเคถ เคे เคธाเคฅ เคธंเคเคทเคฐ् เคฎें เค เคฅเคตा เค เคถांिเคคเคฎः เคค เค्เคทेเคฝ
เคฎें เคซौเคी เคाเคฏเคฐ्เคตाเคนी เคे เคฆौเคฐाเคจ िเคตเคเคฒांเค เคนुเค เคเคฐ เคชिเคฐเคฃाเคฎः เคตเคฐूเคช
िเคจเคฎुเคฐ्เค् เคค เคนुเค ।
(iii) เคเคฏु เคฎें เคूเค เคा เคฆाเคตा เคเคฐเคจे เคตाเคฒे เคญूเคคเคชूเคตเคฐ् เคธैिเคจเค, เคเคฎीเคถंเคก
เค िเคงเคाเคฐी เคเคฐ เค.เคธी.เค./เคเคธ.เคเคธ.เคธी.เค. เคธिเคนเคค เคैเคธा เคเคจเคे
เค เคชเคจे เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เค เคชेिเค्เคทเคค เคนै, ूเคฎाเคฃ‐เคชเคฝ เคी
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช, เคธเคฎ् เคฌเคฆ्เคง ूािเคงเคािเคฐเคฏों เคธे เคฒेเคเคฐ
เคชिเคฐिเคถं เค-III เคฎें िเคฆเค เคเค เคซाเคฎเคฐ् เคฎें ूः เคคुเคค เคเคฐें ।
(iv) िเคจเคฏเคฎ 5 (เค) เคे เค ंเคคเคเคฐ्เคค เคเคฏु เคธीเคฎा เคฎें เคूเค เคे िเคฒเค เคฆाเคตा เคเคฐเคจे
เคตाเคฒे เคธเคฐเคाเคฐी เคเคฎเคฐ्เคािเคฐเคฏों เคो เค เคชเคจे िเคตเคญाเค/เคाเคฏाเคฐ्เคฒเคฏ เคे เค เคง् เคฏเค्เคท
เคธे เคชिเคฐिเคถं เค-IV เคฎें िเคฆเค เคเค เคซाเคฎเคฐ् ूเคฎाเคฃ–เคชเคฝ เคी เคฎूเคฒ ूिเคค
ूः เคคुเคค เคเคฐเคจी เคािเคนเค ।
10. เคो เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคถाเคฐीिเคฐเค เคฐूเคช เคธे เค เค्เคทเคฎ เคนोเคจे เคा เคฆाเคตा เคเคฐเคคा เคนै,
เคเคธे เคธंเคฌंिเคงเคค เคธेเคตा/เคชเคฆों เคชเคฐ เคाเคฏเคฐ् िเคจं เคชाเคฆเคจ เคนेเคคु, เคเค เคฏा เค िเคงเค
เคถाเคฐीिเคฐเค เค เคชेเค्เคทाเคं/เค्เคทเคฎเคคाเคं เคैเคธा िเค เคंเคीिเคจเคฏเคฐी เคธेเคตा เคชเคฐीเค्เคทा,
2013 เคी िเคจเคฏเคฎाเคตเคฒी เคे िเคจเคฏเคฎ 19 เคฎें िเคฆเคฏा เคเคฏा เคนै เคो เคชूเคฐा
เคเคฐเคจा เคนोเคा । เคเคธे เคธเคฐเคाเคฐी เค ः เคชเคคाเคฒ/िเคिเคเคค् เคธा เคฌोเคกเคฐ् เคे เคฆ्เคตाเคฐा
เคชिเคฐिเคถं เค-V เคฎें िเคฆเค เคเค ूाเคฐूเคช เคฎें เคाเคฐी ूเคฎाเคฃ–เคชเคฝ เคी เคเค
ूเคฎािเคฃเคค ूिเคค ूः เคคुเคค เคเคฐเคจी เคนोเคी ।
11. เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏเคน เคง् เคฏाเคจ เคฐเคें िเค เคंเคीिเคจเคฏเคฐी เคธेเคตा เคชเคฐीเค्เคทा, 2013 เคฎें
เคเคจเคी เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐी เคชूเคฃเคฐ्เคค: เค เคจिเคจ् เคคเคฎ เคนै เคคเคฅा เคเคจเคे िเคจเคงाเคฐ्िเคฐเคค
เคชाเคฝเคคा เคी เคถเคคोเคฐ्ं เคो เคชूเคฐा เคเคฐเคจे เคชเคฐ เคเคงािเคฐเคค เคนै । เคฏिเคฆ िเคฒिเคเคค
เคชเคฐीเค्เคทा เคคเคฅा เคธाเค्เคทाเคค् เคाเคฐ เคชเคฐीเค्เคทเคฃ เคे เคชเคนเคฒे เคฏा เคฌाเคฆ เคฎें िเคเคธी ः เคคเคฐ
เคชเคฐ เคांเค เคเคฐเคจे เคชเคฐ เคฏเคน เคชाเคฏा เคเคฏा िเค เคตे เคชाเคฝเคคा เคी िเคเคจ् เคนीं เคถเคคोเคฐ्ं
เคो เคชूเคฐा เคจเคนीं เคเคฐเคคे เคคो เคเคจเคी เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐी เคเคฏोเค เคฆ्เคตाเคฐा เคฐเคฆ्เคฆ เคเคฐ
เคฆी เคाเคเคी ।
12. เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคो เค เคชเคจे เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคฝों เคे เคธाเคฅ िเคจเคฎ्เคจिเคฒिเคเคค ूเคฒेเค
เค เคจुเคฒเค्เคจ เคเคฐ เคเคฏोเค เคो เคญेเคเคจे เคนैं :
(i) เคเคฏु เคे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी เคเค เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช ।
(ii) เคถैिเค्เคทเค เคฏोเค्เคฏเคคा เคे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी เคเค เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค
ूिเคคिเคฒिเคช ।
(iii) เค เคจुเคธूिเคเคค เคािเคค/เค เคจुเคธूिเคเคค เคเคจเคािเคค/เค เคจ्เคฏ िเคชเคเฅी ौेिเคฃเคฏों เคे
เคนोเคจे เคा เคฆाเคตा เคเคฐเคจे เคे เคธเคฎเคฅเคฐ्เคจ เคฎें ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी เคเค
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช । (เคเคนां เคเคนीं เคฒाเคू เคนो) ।
(iv) เค .िเคช.เคต. เคे เคฐूเคช เคฎें เคूเค เคी เค เคชेเค्เคทा เคเคฐเคจे เคตाเคฒे เคเคฎ् เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฌीเคฎी
เคฒेเคฏเคฐ เคฎें เคจเคนीं เคนोเคจे เคे เคฆाเคตे เคे เคธเคฎเคฅเคฐ्เคจ เคฎें เคชिเคฐिเคถं เค-I เคे เคชैเคฐा เค 1
เคฎें เคिเคฒ् เคฒिเคเคค ूाเคฐूเคช เคฎें เคชिเคฐเคตเคเคจ เคฆेंเคे ।
(v) เคเคฏु เคฎें เคूเค เคे เคฆाเคตे เคे เคธเคฎเคฅเคฐ्เคจ เคฎें ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी เคเค
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช । (เคเคนां เคฒाเคू เคนो) ।
(vi) เคถाเคฐीिเคฐเค เค เค्เคทเคฎเคคा เคे เคกाเค् เคเคฐी ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝ เคी เคเค
เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค ूिเคคिเคฒिเคช । (เคเคนां เคฒाเคू เคนो) ।
เคเคชเคฏुเคฐ्เค्เคค ूเคฎाเคฃ เคชเคฝ เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคฎें เคธाเค्เคทाเคค्เคाเคฐ เคे เคธเคฎเคฏ ूःเคคुเคค
เคเคฐเคจे เคนोंเคे ।
िเคเคช् เคชเคฃी:-เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐों เคธे เคฏเคน เค เคชेเค्เคทा เคी เคाเคคी เคนै िเค เคตे เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคฝ เคे
เคธाเคฅ เคญेเคे เคाเคจे เคตाเคฒे ूเคฎाเคฃ-เคชเคฝों เคी เค เคจुूเคฎािเคฃเคค/ूเคฎािเคฃเคค
ूिเคคिเคฒिเคชเคฏों เคชเคฐ เค เคชเคจे เคนःเคคाเค्เคทเคฐ เคเคฐें เคคเคฅा เคคाเคฐीเค เคญी िเคฒเคें ।
13. िเคเคจ เคฎाเคฎเคฒों เคฎें เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคฝ เคธเคฌ เค เคจुเคฒเค्เคจเคों เคฐिเคนเคค เคฏा เคुเค
เค เคจुเคฒเค्เคจเคों เคธिเคนเคค ूाเคช्เคค เคนोंเคे, เคเคจเคฎें เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐी เคฐเคฆ्เคฆ เคเคฐ เคฆी
เคाเคเคी । เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏिเคฆ เคाเคฏเคฌ เค เคจुเคฒเค्เคจเคों เคो เคฌाเคฆ เคฎें เคญेเคเคคे
เคนैं เคคो เคเคจ्เคนें ःเคตीเคाเคฐ เคจเคนीं िเคเคฏा เคाเคเคा । เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคฏเคน เค เคตँเคฏ
เคธुिเคจिँ เคเคค เคเคฐ เคฒें िเค เคเคตेเคฆเคจ-เคชเคฝ เค ीเค เคธे เคญเคฐा เคเคฏा เคนै เคเคฐ
เคเคธเคे เคธाเคฅ เคธเคญी เคธंเคเคค เค เคจुเคฒเค्เคจเค เคญेเคे เคเค เคนैं । เคเคตेเคฆเคจ-ूเคชเคฝ
เคा เคोเค เคญी เคॉเคฒเคฎ िเคฐเค् เคค เคจ เคोเฅा เคाเค ।
14. เคเคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เค เคชเคจे เคเคตेเคฆเคจ เคे เคธंเคฌंเคง เคฎें เคเคฏोเค เคो เคो เคชเคฝ เคญेเคें
เคเคจเคฎें เคชเคฐीเค्เคทा เคा เคจाเคฎ, เค เคชเคจा เคชूเคฐा เคจाเคฎ, เค เคจुเคฌเคฎांเค เคคเคฅा เคเคจ्เคฎ
เคी เคคाเคฐीเค เค เคตँเคฏ िเคฒเคें ।
No comments:
Post a Comment